Oneerlijk opvoeden

Jun 12, 2025

"Geef je je kinderen allemaal evenveel? Als de één een snoepje mag, mag de ander het dan ook? Als de één 'zomaar' een cadeautje krijgt, krijgt de ander het dan ook? Als de één mag helpen met de auto wassen, mag de ander het dan (een andere keer) ook? Ik vond en vind het erg belangrijk dat mijn kinderen gelijk behandeld werden/worden. "Natuurlijk mag jij dat ook als je broer of zus dat ook mag". En soms is het ook zo. Dan krijgen ze allemaal hetzelfde. Maar soms ook niet. En dat betekent niet dat het oneerlijk is. Misschien is het zelfs nog wel eerlijker.." vertelt Hélène. Zelf is ze moeder van vier kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar en eigenaresse van Praktijk Geliefd. In deze blog neemt ze ons mee (on)eerlijk opvoeden.

Misschien ken je het boek 'De vijf talen van de liefde (van kinderen)' wel. Dit boek is er zowel voor volwassenen als kinderen. Het gaat over de liefdestalen: de manier waarop de één laat blijken dat hij of zij van je houdt. Iedereen heeft alle liefdesuitingen (liefdestalen) nodig. Wel is het dat de ene liefdestaal krachtiger binnenkomst, dan de ander. Klein voorbeeld: als ik in het Nederlands tegen een Japanse zeg "ik hou van jou" dan kan ik het nog zo vaak zeggen, maar wanneer deze Japanse geen Nederlands verstaat, komt het niet binnen. Zo is het ook een beetje met de talen van de liefde. Elk kind heeft een eerste liefdestaal, een manier waarop hij/ zij de ouderlijke liefde het best verstaat.

De verschillende liefdestalen zijn:

Lichamelijke aanraking: een kus of knuffel geven, op schoot nemen, een aai over het hoofd of rug, stoeien, insmeren met zalf. Bij lichamelijke aanraking is het, vooral bij het ouder worden, belangrijk om rekening te houden met de wensen van het kind. Tegelijkertijd is het ook goed om ervan bewust te zijn dat - met name jongens in de schoolleeftijd en puberteit - eigenlijk wel behoefte hebben aan lichamelijke aanraking maar tegelijkertijd denken dat (anderen vinden dat) ze daar te groot of stoer voor zijn. Dan kan het zijn dat lichamelijke aanraking wat vermeden wordt in het bijzijn van anderen. Ook kan er gezocht worden naar een 'excuus' om tegemoet te komen aan enerzijds de wens en anderzijds de weerstand. 

Positieve woorden: tedere en liefdevolle woorden, oprechte complimenten, bemoedigende woorden, positieve manier van leidinggeven. Deze kinderen zijn extra gevoelig voor negatieve woorden. Tijd en aandacht: samen spelen, samen praten, positief oogcontact maken. Als ouder afdalen tot het niveau van de ontwikkeling van het kind. Aansluiten bij de activiteit van het kind en hem of haar de leiding laten houden. Het kind voelt dan dat het belangrijk is en dat de ouder graag bij hem of haar is.

Cadeaus: niet als omkoping, goed maken of beloning, maar als teken van liefde. Het hoeft niet een duur cadeau te zijn, iets uit de natuur of zelfgemaakt kan ook gegeven worden. Deze kinderen, waarbij cadeaus hun eerste liefdestaal is, hechten veel waarde aan gekregen spullen. Het zijn tastbare herinneringen aan mooie momenten en aan de liefde die ze toen ontvingen.

Dienstbaarheid: eten klaar maken, ergens mee helpen, opruimen, fietsband plakken. Dienstbaarheid kan in veel dingen voorkomen. Maak hierbij de balans op tussen zelfstandigheid stimuleren en dienstbaarheid. Wees een voorbeeld in dienstbaarheid en leer hem of haar zelf ook dienstbaar te zijn.

Een kind heeft alle liefdesuitingen nodig. Tegelijkertijd is het goed om als ouder te ontdekken welke taal de eerste liefdestaal van jouw kind is zodat je daarop af kunt stemmen. Soms is het nodig dat we ons als ouder aanleren om die eerste liefdestaal vaker te spreken. Zodat het kind zich meer geliefd voelt: dat hij of zij onze liefde verstaat. Is het oneerlijk om de één vaker een cadeau te geven? Is het oneerlijk om vaker met de ander samen te spelen? Praat hierover met elkaar. Leg uit waarom je als ouder zo handelt. Misschien kan het nodig zijn om een keuze te geven: wil je liever een cadeautje of wil je liever samen spelen?

Als we in de Bijbel lezen over Jezus’ tijd op aarde, zien we dat Hij ook op verschillende manieren op de mensen reageert. Niet iedere blinde, verlamde, zieke of zondaar behandelde Hij op dezelfde manier. Hij had geen ‘protocol’, maar stemde af. Jezus omarmt kinderen en zegent hen (Markus 10:13-16), terwijl Zijn discipelen dachten dat ze voor hun Meester, net als voor andere rabbi’s, niet meetelden. Jezus woorden waren goed en nuttig tot opbouw en vol genade voor degenen die het hoorde, zoals voor de overspelige vrouw (uit Johannes 8:1-11). Zo laat Hij zien hoe we Efeze 4: 29 in de praktijk kunnen brengen. Hij gaf zijn tijd en aandacht aan Nicodemus, die ´s nachts naar Hem toe kwam met zijn vragen (Johannes 3: 1-21).

Het grootste cadeau wat Hij gaf (en geeft) is vergeving van zonden en eeuwig leven, wat Hij betaald heeft door Zijn leven te geven, te sterven aan het kruis en op te staan uit de dood. Zo heeft Hij de macht van de duivel gebroken en de schuld betaald. Zijn hele leven heeft Hij gegeven voor de eer van Zijn Vader en de redding van mensen. Zijn dienstbaarheid werd ook zichtbaar toen Hij het laagste werkje wilde doen; de voeten wassen van Zijn discipelen (Johannes 13: 1-20).

Wil jij meer leren over hoe je vol genade kunt opvoeden? Doe dan mee aan de cursus Genadig Moederschap. Hierin nemen Priscilla en Linda je mee hoe je sterk kunt staan in jouw identiteit als moeder en hoe je jouw kinderen kunt opvoeden tot eer van Hem.